10 khái niệm lõi trong vận hành sản xuất CEO phải nắm

Giải thích chuyên sâu 10 khái niệm sản xuất (MRP, BOM, routing, WMS, S&OP…) và cách liên kết với ERP để tối ưu năng suất, chi phí và chất lượng.

1. Phân loại sản xuất: Discrete và Process

  • Discrete: sản phẩm rời, dễ tách lắp, phù hợp lắp ráp và sản xuất công nghiệp.
  • Process: sản phẩm theo công thức, không thể đảo ngược như F&B và hoá chất.
  • ERP liên quan: SAP S/4HANA mạnh cho discrete phức tạp. Acumatica linh hoạt cho cả discrete và process với module chuyên ngành.

2. Chiến lược sản xuất: Make-to-Stock, Make-to-Order, Engineer-to-Order

  • Make-to-Stock: tối ưu tồn kho, cần dự báo tốt và WMS hiệu quả.
  • Make-to-Order: sản xuất theo đơn, cần MRP chuẩn và lead time chính xác.
  • Engineer-to-Order: yêu cầu tích hợp CAD/PDM và quản trị dự án sản xuất.
  • ERP liên quan: NetSuite phù hợp cho thương mại và MTO đa quốc gia.

3. MRP: Trái tim của lập kế hoạch sản xuất

  • Chuyển nhu cầu thành kế hoạch sản xuất và yêu cầu vật tư.
  • Thành phần chính: BOM, tồn kho, lead time, safety stock.
  • Sai MRP dẫn tới mua dư, thiếu hàng và lệch lịch sản xuất.
  • ERP liên quan: Dynamics 365 có công cụ lập kế hoạch mạnh cho discrete.

4. BOM: Bill of Materials và vai trò trong chi phí

  • Cấu trúc sản phẩm đa cấp, có version và hiệu lực thay đổi.
  • BOM ảnh hưởng cost roll-up, nhu cầu nguyên vật liệu và quy trình mua hàng.
  • Lỗi BOM gây sai cost và sai kế hoạch sản xuất.
  • Acumatica hỗ trợ BOM đa cấp, phantom BOM và cost linh hoạt.

5. Routing: Chuẩn hoá quy trình sản xuất

  • Bao gồm chuỗi công đoạn, thời gian setup, run, queue.
  • Routing chuẩn giúp tính cost chính xác và tối ưu năng suất máy.
  • Kết hợp MES để ghi nhận thời gian thực, giảm chênh lệch cycle time.
  • SAP S/4HANA mạnh trong routing cho sản xuất phức tạp.

6. Machine Shop và Assembly Line

  • Machine Shop: low-volume, high-mix, cần lập lịch linh hoạt và skill-based assignment.
  • Assembly Line: high-volume, cần line balancing và takt time chính xác.
  • Cần APS hoặc scheduling engine để tối ưu năng lực máy và tránh tắc nghẽn.

7. Warehouse Management (WMS): Quản trị kho hiện đại

  • Quản lý inbound, putaway, picking, shipping và cycle count.
  • Quy định zone, bin, FIFO/LIFO, slotting ảnh hưởng trực tiếp tốc độ xuất nhập.
  • Quan trọng: dữ liệu kho phải khớp với ERP để chính xác inventory valuation.

8. Lean Manufacturing: Loại bỏ lãng phí và tăng dòng chảy

  • Tập trung giảm tồn kho, giảm thời gian chờ, giảm sai hỏng.
  • Công cụ: VSM, 5S, Kaizen, SMED.
  • Lean hiệu quả nhất khi dữ liệu từ ERP và MES được dùng để nhận diện waste.

9. Bottleneck Management: Giải quyết điểm nghẽn

  • Bottleneck là công đoạn giới hạn tốc độ toàn hệ thống.
  • Chiến lược: xác định – bảo vệ bottleneck – subordinate các công đoạn khác – mở rộng công suất khi cần.
  • Dùng dashboard realtime để theo dõi tải máy và WIP tại điểm nghẽn.

10. S&OP: Kết nối Sales và Sản xuất

  • Gồm demand review, supply review và executive review hàng tháng.
  • Mục tiêu: đồng bộ nhu cầu – năng lực sản xuất – tài chính – tồn kho.
  • KPI liên quan: forecast accuracy, inventory turns, service rate.
  • ERP có S&OP tích hợp giúp tạo “single version of truth”.

Master Data: Nền tảng vận hành của mọi hệ thống

  • Gồm part, BOM, routing, supplier, calendar.
  • Cần quy tắc: ownership rõ ràng, kiểm soát thay đổi, đánh giá chất lượng dữ liệu.
  • Master data sạch quyết định độ chính xác của MRP, cost và WIP.

Lộ trình 90–180 ngày cho CEO

  • 0–30 ngày: đánh giá BOM, routing, MRP exception và bottleneck.
  • 30–90 ngày: chuẩn hoá dữ liệu top SKU, tối ưu routing, triển khai bảng điều độ hàng ngày.
  • 90–180 ngày: thử nghiệm MES ở một dây chuyền, chuẩn hoá WMS, thiết lập S&OP chính thức.

Liên kết với lựa chọn ERP

  • SAP S/4HANA phù hợp sản xuất phức tạp, đa quốc gia.
  • Acumatica tối ưu cho sản xuất phức tạp và F&B, không tính phí theo user, tích hợp mạnh và phù hợp doanh nghiệp tăng trưởng nhanh.
  • Oracle NetSuite hiệu quả cho công ty thương mại ngành thép, đa chi nhánh.
  • Dynamics 365 phù hợp doanh nghiệp dùng hệ sinh thái Microsoft.