Vì sao nhiều dự án chuyển đổi số thất bại?
Phần lớn doanh nghiệp không thất bại vì công nghệ yếu, mà thất bại vì thiếu sự đồng bộ trong chiến lược, con người và mô hình vận hành. Các CEO toàn cầu đều khẳng định: chuyển đổi số thành công là một quá trình về con người trước khi là công nghệ.
Một lãnh đạo Accenture từng nói rõ: nếu không có sự đồng thuận từ ban lãnh đạo và sự tham gia của toàn bộ nhân viên, chuyển đổi số sẽ không bao giờ đạt kết quả như kỳ vọng.
Dưới đây là những yếu tố quyết định thành công.
1. Sự cam kết từ lãnh đạo cấp cao (CEO, HĐQT)
Không có sự dẫn dắt của lãnh đạo, mọi dự án chuyển đổi số đều chỉ dừng ở mức “sáng kiến kỹ thuật”.
CEO phải là người:
- đặt tầm nhìn số
- dẫn dắt chiến lược
- tạo áp lực tích cực
- phân bổ nguồn lực
- loại bỏ rào cản nội bộ
- truyền cảm hứng cho đội ngũ
Accenture nhấn mạnh, chuyển đổi số không thể vận hành nếu lãnh đạo không quyết liệt và không đứng ra trực tiếp dẫn dắt.
2. Sự đồng thuận của toàn bộ tổ chức
Một chương trình số hóa chỉ có ý nghĩa khi toàn bộ tổ chức hiểu mục tiêu và sẵn sàng tham gia.
Điều này đòi hỏi:
- truyền thông nội bộ mạnh mẽ
- đào tạo liên tục
- rõ ràng về vai trò từng bộ phận
- cơ chế khuyến khích nhân viên thay đổi
Các tập đoàn lớn luôn tổ chức chương trình truyền thông, đào tạo, workshop xuyên suốt để đảm bảo mọi người “đi cùng con đường”.
3. Đầu tư tập trung, không dàn trải
Một yếu tố quan trọng khác là tập trung nguồn lực.
Accenture đã phân bổ 80% ngân sách đầu tư vào chuyển đổi số, thay vì rải đều vào hàng loạt dự án nhỏ. Đây là chìa khóa giúp họ chuyển dịch mạnh mẽ và nhanh hơn đối thủ.
Quy tắc là:
- chọn đúng lĩnh vực
- đầu tư sâu
- làm đến nơi đến chốn
Chuyển đổi số thất bại thường do… làm quá nhiều thứ cùng lúc.
4. Công nghệ đúng – và đúng thời điểm
Không phải công nghệ nào cũng phù hợp và sẵn sàng.
Chuẩn để lựa chọn công nghệ gồm:
- có case study rõ ràng
- đã chứng minh hiệu quả
- phù hợp chiến lược
- có thể mở rộng
- tích hợp được với hệ thống hiện tại
Accenture phân loại công nghệ thành “sẵn sàng áp dụng” và “đang ươm mầm”. Các công nghệ chưa đủ trưởng thành (như blockchain, một số kỹ thuật AI, quantum…) sẽ không được triển khai quy mô lớn ngay.
5. Văn hóa chấp nhận thay đổi
Chuyển đổi số không thể xảy ra trong môi trường chống lại sự thay đổi.
Doanh nghiệp cần:
- tạo môi trường khuyến khích thử nghiệm
- chấp nhận thất bại có kiểm soát
- khen thưởng hành vi đổi mới
- giảm sự phụ thuộc vào quy trình cũ
Như CEO Accenture chia sẻ, lãnh đạo phải “cho phép nhân viên thất bại” để tạo ra sự sáng tạo thực sự.
6. Dữ liệu làm nền tảng
Không có dữ liệu, mọi dự án chuyển đổi số chỉ là vỏ ngoài.
Doanh nghiệp cần:
- chuẩn hóa dữ liệu
- thiết lập kho dữ liệu chung
- đảm bảo khả năng phân tích thời gian thực
- sử dụng dữ liệu để ra quyết định
Các nền tảng như SAP S/4HANA, Acumatica Cloud ERP, Oracle NetSuite và Microsoft Dynamics 365 mang lại lợi thế lớn trong việc chuẩn hóa dữ liệu, giúp doanh nghiệp ra quyết định chính xác và theo thời gian thực.
Đặc biệt, Acumatica mạnh về tích hợp và dữ liệu tập trung cho các ngành F&B, sản xuất phức tạp và xây dựng – phù hợp doanh nghiệp Việt đang tăng trưởng nhanh.
7. Quy trình được tái thiết kế, không chỉ số hóa
Nhiều doanh nghiệp mắc sai lầm: bê nguyên quy trình cũ lên nền tảng số.
Chuyển đổi số đúng phải:
- xóa bỏ bước thừa
- tái thiết kế luồng công việc
- tự động hóa tối đa
- tạo trải nghiệm liền mạch cho khách hàng và nhân viên
Nếu quy trình không thay đổi, công nghệ sẽ không tạo ra hiệu quả thật.
8. Đo lường kết quả bằng KPI rõ ràng
Không có KPI → không thể cải thiện.
Các KPI phổ biến:
- tỷ lệ tự động hóa
- thời gian hoàn thành quy trình
- doanh thu từ kênh số
- chi phí vận hành giảm
- mức độ hài lòng khách hàng
- mức độ sử dụng công cụ số của nhân viên
Những tập đoàn như McGraw Hill hay Accenture đều theo dõi sát sao độ sử dụng thực tế (activations, thời lượng dùng). Nếu người dùng không sử dụng → xem như thất bại.
Kết luận: Thành công trong chuyển đổi số không nằm ở công nghệ – mà nằm ở sự đồng bộ
Chuyển đổi số chỉ thành công khi doanh nghiệp có:
- lãnh đạo quyết liệt
- tổ chức đồng lòng
- đầu tư tập trung
- công nghệ phù hợp
- dữ liệu chuẩn hóa
- văn hóa đổi mới
- KPI rõ ràng